Κατά τη διάρκεια της θυρεοειδεκτομής θα πρέπει να αναγνωρισθούν και να διατηρηθούν ακέραια δύο πολύ σημαντικά νεύρα που εμπλέκονται στη διαδικασία της φώνησης. Το παλίνδρομο λαρυγγικό (που νευρώνει την σύστοιχη φωνητική χορδή) και ο έξω κλάδος του άνω λαρυγγικού νεύρου (που νευρώνει τον σύστοιχο κρικοφαρυγγικό μύ).
Η οπτική αναγνώριση και παρακολούθηση της πορείας των νεύρων σε όλο τους το μήκος παραμένει ο χρυσούς κανόνας προστασίας τους και είναι απόλυτα και άμεσα συνυφασμένη με την εμπειρία του χειρουργού.
Απαιτείται πρωτίστως βαθιά και εξειδικευμένη γνώση της εμβρυολογίας και των ανατομικών παραλλαγών των νεύρων, καθώς και των σύγχρονων εγχειρητικών τεχνικών.
Πέραν όμως τούτου, τα τελευταία χρόνια εισήχθη, σαν επιβοηθητικό μέσο αναγνώρισης και προστασίας των νεύρων, η χρήση της νευροπαρακολούθησης με την βοήθεια νέας τεχνολογίας αιχμής.
Νευροπαρακολούθηση του Παλίνδρομου Λαρυγγικού Νεύρου
Η παρακολούθηση της λειτουργίας του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου κατά την διάρκεια της θυρεοειδεκτομής, με απλά λόγια μπορεί να περιγραφεί ως εξής: ένα ηλεκτρόδιο διεγείρει το νεύρο και το ερέθισμα αυτό μεταφέρεται στην σύστοιχη φωνητική χορδή, η οποία συσπάται. Το ερέθισμα από τη σύσπαση μεταφέρεται, με άλλα ηλεκτρόδια που είναι τοποθετημένα στον ειδικό τραχειοσωλήνα, σε μια ειδική συσκευή, στην οθόνη της οποίας καταγράφονται και προβάλλονται ειδικά ηλεκτρομυογραφικά κύματα και συγχρόνως παράγεται ένας ήχος, επιβεβαιώνοντας έτσι την καλή λειτουργία του νεύρου και κατά συνέπεια την καλή λειτουργία της φωνητικής χορδής.
Έτσι ο χειρουργός μπορεί, σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης,να παρακολουθεί οπτικά και ακουστικά, την ανατομική και λειτουργική ακεραιότητα του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου.
Η παρακολούθηση αυτή μπορεί να είναι διακεκομμένη (δηλαδή διαλείπουσα επαναλαμβανόμενη διέγερση του νεύρου) ή συνεχής (με συνεχή διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου).
Κύριο πλεονέκτημα της τελευταίας μεθόδου, η οποία είναι και η πιο πρόσφατη, είναι η δυνατότητα παρακολούθησης και αξιολόγησης
της λειτουργίας του νεύρου σε πραγματικό χρόνο και η διαπίστωση τυχόν διαταραχής της σε πολύ πρώϊμα στάδια και πριν ακόμη μια επικείμενη βλάβη του νεύρου γίνει μόνιμη.
Μολονότι η μεθοδολογία αυτή έχει γίνει αποδεκτή από ένα μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας, η αποτελεσματικότητα της σχετικά με την προστασία και την διατήρηση της ακεραιότητας των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων παραμένει ακόμη ένα σχετικά αμφιλεγόμενο θέμα στην διεθνή βιβλιογραφία, με τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα μελετών να είναι αντικρουόμενα.
Παρόλα αυτά φαίνεται (και σε αυτό υπάρχει απόλυτη ομοφωνία), ότι σε ορισμένες δύσκολες υποομάδες ασθενών (π.χ. τοπικά εκτεταμένος καρκίνος θυρεοειδούς, επανεγχειρήσεις θυρεοειδούς-παραθυρεοειδών αδένων και επιχώριων λεμφαδένων, πολύ μεγάλες καταδυόμενες βρογχοκήλες, άπειρος χειρουργός κ.λ.π.), η χρήση της διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης μπορεί να έχει για τον ασθενή ένα πολύ σημαντικό όφελος, αποτρέποντας μια ιατρογενή κάκωση του νεύρου.
Νευροπαρακολούθηση του Έξω Κλάδου του Άνω Λαρυγγικού Νεύρου
Σε αντίθεση με το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο, το οποίο είναι ένα σχετικά χοντρό νεύρο και εύκολο στην αναγνώριση του με το μάτι, ο έξω κλάδος του άνω λαρυγγικού νεύρου είναι, τις περισσότερες φορές, πολύ λεπτός. Το γεγονός αυτό, συνδυαζόμενο με τις ποικίλες ανατομικές παραλλαγές του (υπάρχουν τέσσερεις τύποι νεύρων) και την ιδιαίτερη τοπογραφική του εντόπιση, κάνουν δύσκολη την οπτική του αναγνώριση και το καθιστούν λίαν επιρρεπές για ιατρογενή κάκωση κατά την διάρκεια της θυρεοειδεκτομής.
Θα μπορούσε να πει κανείς μετά βεβαιότητος ότι η κάκωση του έξω κλάδου του άνω λαρυγγικού νεύρου κατά τη διάρκεια της θυρεοειδεκτομής είναι περισσότερο συχνή απ΄ ό,τι γενικώς αναγνωρίζεται. Υπάρχουν άρθρα στην διεθνή βιβλιογραφία που αναβιβάζουν την συχνότητα κάκωσης του στο 50%. Τα νούμερα αυτά θεωρούνται βέβαια ακραία και δεν έχουν καμιά θέση στη σημερινή κλινική πρακτική. Αυτό όμως αποτελεί μια ένδειξη της δυσκολίας αναγνώρισης του, ακόμη και από έμπειρους χειρουργούς.
Συνέπειες αυτής της κάκωσης είναι οι πολύ σοβαρές διαταραχές της φωνής, οι οποίες έχουν σοβαρά επακόλουθα στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή
του ασθενή, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για επαγγελματίες: τραγουδιστές, παρουσιαστές, καθηγητές και δασκάλους.
Στην προκειμένη περίπτωση, η χρήση νευροδιεγέρτου κρίνεται ως επιβεβλημένη και επιτακτική ανάγκη, σαν συμπληρωματικό επιβοηθητικό μέσο, το οποίο διευκολύνει και βασικά επιβεβαιώνει την αναγνώρισή του, ελαχιστοποιώντας έτσι την διεγχειρητική του κάκωση.
Αυτές άλλωστε είναι και οι τρέχουσες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες από την Παγκόσμια Ομάδα Μελέτης της Νευροπαρακολούθησης (International Neural Monitoring Study Group Standards Guideline Statement).
Κατά συνέπεια, η εμπειρία του χειρουργού, η γνώση των ανατομικών παραλλαγών του νεύρου, οι λεπτομερείς και προσεχτικοί χειρουργικοί χειρισμοί επί του άνω πόλου του θυρεοειδούς (περιοχή που εντοπίζεται το νεύρο), καθώς και η χρήση της σύγχρονης νευροπαρακολούθησης, μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα ιατρογενούς κάκωσης του.